Er is een goede reden waarom LED-verlichtingstechnologie steeds meer zijn weg vindt in de landbouwtechniek: LED-werklampen zijn niet alleen energiebesparend en buitengewoon efficiënt, maar veranderen ook de nacht in dag en zien er bovendien goed uit. Steeds meer nieuwe machines worden daarom in de fabriek al uitgerust met LED-verlichtingstechnologie. Maar is ook de ombouw van oudere landbouwmachines de moeite waard? Wij hebben hiernaar geïnformeerd bij Dietmar Bengsch van de technische buitendienst van HELLA:
Redactie: Meneer Bengsch, voor werklampen is LED-verlichtingstechnologie tegenwoordig een van de standaard mogelijkheden. Maar hoe zit het met oudere landbouwmachines: is het de moeite waard om ook hier van de tot nu toe gebruikte halogeen- of xenonlampen over te gaan op LED-lampen?
Dietmar Bengsch: Als het gaat om efficiënte verlichtingstechnologie, zijn de energiebesparende en duurzame LED-lampen inderdaad de eerste keuze. En dat geldt zowel voor de nieuwe machines van vandaag de dag als voor oudere landbouwmachines die nog steeds zijn uitgerust met halogeen- of xenonlampen. Als landbouwmachines regelmatig ‘s avonds laat en ‘s nachts op het veld worden gebruikt, kunnen de exploitanten er inderdaad het beste voor kiezen om over te schakelen op LED.
Wat maakt LED-lampen nu eigenlijk zo goed?
Dietmar Bengsch: Er zijn een aantal argumenten die spreken voor de LED-technologie. Een daarvan is dat LED’s in tegenstelling tot vergelijkbare gloeilampen weinig energie verbruiken en dus energie-efficiënter zijn. Het licht van LED-lampen voor voertuigen heeft over het algemeen een kleurtemperatuur van meer dan 5.000 kelvin en is daarmee vergelijkbaar met daglicht. Iedereen die ooit lange nachtelijke uren heeft doorgebracht op een tractor of oogstmachine met LED-verlichtingstechnologie, weet hoeveel prettiger het is om hiermee te werken. En omdat de LED’s geen gloeidraad hebben en duidelijk minder gevoelig zijn voor trillingen, is hun levensduur vele malen langer dan die van gloeilampen! Al met al maakt een optimale LED-verlichting van werkruimtes eenvoudigweg een beter zicht mogelijk zonder dat de ogen vermoeid raken en wordt hierdoor dus ook de veiligheid aanzienlijk vergroot.
Dat zijn al overtuigende voordelen. Maar is het ook bij oudere voertuigen mogelijk om achteraf probleemloos om te schakelen?
Dietmar Bengsch: Inbouw achteraf is bijna altijd mogelijk en ook zinvol. Combinatie met op het voertuig aanwezige halogeen- of xenonlampen is zeker mogelijk. Wel moeten de tot dan toe gebruikte werklampen altijd per paar worden vervangen door LED-lampen. Voorafgaand aan de ombouw is het belangrijk om na te denken over de vraag welke werkgebieden je wilt verlichten, of dit de directe omgeving moet zijn of dat de lampen in de verte of op de grond moeten schijnen – en hoe dit optimaal kan gebeuren. De vervanging of retrofitting zelf is dan relatief eenvoudig te realiseren en de kosten zijn te overzien. De vakhandel biedt hiervoor een groot aantal oplossingen voor individuele voertuigen en merken en op onze internetpagina’s zijn er ook instructievideo’s voor de ombouw te vinden.
Zijn er aspecten waarmee bij de ombouw in het bijzonder rekening moet worden gehouden?
Dietmar Bengsch: Absoluut! Wij wijzen er altijd duidelijk op dat er grote verschillen zijn tussen LED-werklampen van verschillende fabrikanten. Wie geïnteresseerd is in ombouw, moet er bijvoorbeeld op letten dat de lampen voldoen aan hoge technologische normen. Bijvoorbeeld ten aanzien van trillingen, ontkoppeling en oververhittingsbeveiliging (thermomanagement), die bijdragen aan een langere levensduur. Ook zijn er grote verschillen in reflectortechnologie, die hun weerslag vinden in de lichtverdeling. Alleen bij een optimale interactie tussen reflectoren, lenzen en besturingselektronica blijkt wat LED-lampen echt kunnen – of juist niet. Maar ook ontstoorde elektronica zorgt voor tevredenheid tijdens het gebruik. Bij het ombouwen of achteraf inbouwen is het ook van groot belang dat dit vakkundig gebeurt en dat er bijvoorbeeld wordt gelet op de vereiste kabeldikte. De kabels die al in het voertuig zijn geïnstalleerd, hebben een bepaalde geleiderdiameter, waardoor de stroomtoevoer wordt beperkt. Overbelasting door te hoge wattages en het daaruit voortvloeiende risico van kabelbrand moet in ieder geval worden voorkomen.
Is er een bovengrens voor gemonteerde LED-werklampen?
Dietmar Bengsch: Bij het rijden op de openbare weg is het aantal toegestane koplampen wettelijk geregeld, dit kan per land verschillen. Extra gemonteerde koplampen aan de voorkant mogen in Duitsland bijvoorbeeld niet tot gevolg hebben dat het referentiegetal hoger wordt dan 100.Werklampen daarentegen mogen onbeperkt aan de voor- en achterkant en – afhankelijk van de technische gegevens van het voertuig – aan de voertuigzijde worden gemonteerd en bij het rijden op de openbare weg worden meegevoerd. De enige voorwaarde is dat ze afzonderlijk schakelbaar moeten zijn en tijdens het rijden op de openbare weg niet ingeschakeld mogen worden.
