In 2021 brachten we in de Loonwerker het verhaal van Peter Martens uit Oudenbosch. Hij vertelde toen hoe hij met zijn bedrijf Martens iQuipment verdeler werd van de MeriCrusher-bosfrees. Ondertussen zat hij niet stil. Het bedrijf is inmiddels omgedoopt tot ‘iQuipment engineered by Martens’ en een eerste eigen product zit eraan te komen. “Als basis van de Chopper gebruiken we een MeriCrusher frees maar verder is alles eigen ontwerp.”
Één van de basiskenmerken van de MeriCrusher-bosfrees is dat het een traagdraaiende frees is. Een eigenschap van Peter Martens is dan weer dat hij heel veel van de MeriCrushers die verkocht zijn, aanpast op maat van de klant. De mix van deze twee leidde uiteindelijk tot het idee voor de Chopper. “Hier zit een stuk van een MeriCrusher-frees in maar het ontwerp gebeurde in eigen beheer, het is dus niet van MeriCrusher. Zij weten er wel van en steunen het idee.”
Heide kans geven om te herstellen
Iquipment is dus de fabrikant van de Chopper. Het is volgens Martens een machine die bedoeld is om natuurherstellende bewerkingen uit te voeren. “Een groot probleem de dag van vandaag is de vergrassing van heidegebieden. Grassen als het pijpestrootje houden van vochtige, zure bodems en zorgen ervoor dat heidegebied verdrongen is. Onze Chopper is een machine die bedoeld is om de grassen met wortel weg te halen uit de grond en af te voeren. De rotor die we daarvoor gebruiken is laagtoerig (driehonderd toeren per minuut, red.). We werken op een diepte van nul tot vijftig millimeter. Dieper zou ook kunnen maar dat is niet nodig want je wil enkel de minerale grond weg. Daaronder zit een bepaalde laag die je net intact wil laten.
De diepte is instelbaar door middel van een looprol.” Als het gras met wortel is uitgetrokken door de frees die tegen het te chopperen materiaal indraait, is het op een transportband geworpen. Het materiaal is vrij zwaar – het gaat tenslotte vooral om zand – en daarom moet het zo dicht mogelijk bij de rotor opgevangen worden door die transportband. “Dat is ook de reden waarom oplossingen met een afvoerpijp niet goed werken, zeker niet bij een laagtoerige machine. Maar ze heeft wel genoeg toeren om het materiaal een vlucht te laten maken en op de afvoerband te gooien.” De band transporteert het gras naar een opvangbak die vervolgens gelost kan zijn aan de kant van het perceel.
Insporing belangrijker dan capaciteit
“De vraag kwam van een klant die hoogtoerige machines heeft. Zij verwijderen het gras nu eigenlijk met machines die er niet voor gemaakt zijn. Mijn broers hebben een loonbedrijf dat ook actief is in de sector en dus heb ik met hen wel eens bekeken of het idee kans van slagen had. Want het heeft natuurlijk wel een kostenplaatje. Zij gaven aan dat bosopzichters het belangrijk vinden dat machines compact en niet te zwaar zijn en minimale insporing veroorzaken. Beheerders geven voorrang aan minimale afdruk in de natuur boven capaciteit. Daar zijn we vervolgens mee gaan werken. Het huidige prototype zit in combinatie met de tractor die wij gebruiken op minder dan vijfhonderd gram per vierkante centimeter druk op de banden. De combinatie is zeven meter lang, drie meter hoog en freest 1,80 meter breed met een totale breedte van twee meter.”
De Chopper vraagt weinig van een tractor. “Wij doen het met compact trekker van 65 pk maar dat is echt wel de ondergrens. Honderd pk lijkt me ideaal om het comfortabel te kunnen doen.“ Werken gebeurt aan een snelheid van ongeveer anderhalve kilometer per uur.” Martens vertelt dat er op dit moment nog geen exemplaar verkocht is, hoewel de interesse er is. “In mijn hoofd wist ik dat het concept ging werken maar we moesten het wel bewijzen. We hebben nu een prototype dat al getest is. We gaan nog enkele verbeteringen aanbrengen, terug testen en dan wil ik in maart naar buiten met demo’s en promotie. Ideaal zou zijn om in 2024 in productie te zijn met de eerste serie.” De machine is reeds getoond tijdens de Demo Forest in Libramont (Wallonië, België) en daar waren de reacties alvast positief, aldus Martens.
Hydraulisch aangedreven transportband
Bij het prototype in de werkplaats is de hydraulisch aangedreven transportband momenteel gedemonteerd. “We gaan die vervangen door een nieuwe afvoerband met spijlenband. Die komt in Z-vorm in de machine terwijl hij oorspronkelijk recht was. Daardoor kan je dichter bij de rotor met meer bodemvrijheid. En door de helling steiler te maken, kan de bak groter gemaakt zijn door er extra schotten op te zetten. De band scharniert in het frame. Dat maakt het lossen mogelijk zonder ruimte te verliezen.” Martens herhaalt nog eens dat eerst het principe bewezen moest worden: “We kunnen laagtoerig met minder vermogen (en dus lagere uitstoot, red.) net onder het maaiveld de grassen verwijderen. Dat is de basis. Daarna kan er heel veel worden aangepast op vraag van de klant. De bak kan groter of je kan er meer wielen onder zetten.”
Tekst: Seppe Deckx
Beeld: Seppe Deckx en Peter Martens
